1. Huwelijk

  • Kenmerken:
    • Een wettelijk erkende verbintenis tussen twee personen.
    • Kan zowel tussen personen van hetzelfde geslacht als van verschillend geslacht worden gesloten.
    • De wet biedt bescherming aan beide partners en regelt zaken zoals wederzijdse rechten en plichten, onderhoudsplicht, en erfrecht.
    • Partners kunnen kiezen tussen verschillende huwelijksstelsels:
      • Wettelijk stelsel (gemeenschap van goederen).
      • Scheiding van goederen.
      • Algehele gemeenschap van goederen.


2. Feitelijk samenwonen

  • Kenmerken:
    • Geen formele registratie bij de overheid vereist.
    • Geen specifieke rechten en plichten zoals bij gehuwden of wettelijk samenwonenden.
    • Partners blijven financieel en juridisch onafhankelijk, tenzij ze specifieke contracten opstellen (bv. voor eigendom).
    • Geen automatisch erfrecht voor partners.


3. Wettelijk samenwonen

  • Kenmerken:
    • Juridische registratie van samenwonen bij de gemeente.
    • Beschikbaar voor zowel romantische als niet-romantische partners (bijvoorbeeld broers/zussen of vrienden).
    • Partners hebben een onderhoudsplicht en beperkte bescherming, zoals het recht om in de gezinswoning te blijven wonen na scheiding.
    • Er is een beperkt erfrecht, maar dit geldt enkel voor de gezinswoning.
    • Financieel blijven beide partners grotendeels onafhankelijk.


4. Eenzijdige relatievormen

  • Vriendschapscontracten of partnerschapsovereenkomsten:
    • Niet wettelijk erkend.
    • Sommige stellen kiezen ervoor om informele overeenkomsten op te stellen die bepaalde aspecten van hun relatie regelen (bv. eigendomsverdeling, zorgverplichtingen).


5. Vrijgezelle status

  • Kenmerken:
    • Personen die niet zijn getrouwd, wettelijk samenwonen, of feitelijk samenwonen met juridische implicaties.
    • Geen rechten of plichten ten aanzien van een partner.


6. Polygamie

  • Kenmerken:
    • Polygamie is niet toegestaan onder het Belgische recht.
    • Een persoon kan slechts één huwelijk of geregistreerde relatie hebben.


7. Andere erkende vormen (in specifieke contexten)

  • Buitenlands partnerschap:
    • Relatievormen die in het buitenland zijn aangegaan (zoals geregistreerd partnerschap) kunnen in België worden erkend, afhankelijk van de voorwaarden en regels van het land waar het partnerschap werd aangegaan.


Vergelijking van juridische gevolgen

Relatievorm Onderhoudsplicht Erfrecht Gezamelijke aansprakelijkheid Bescherming gezinswoning
Huwelijk Ja Ja Ja Ja
Wettelijk samenwonen Beperkt Beperkt Nee Beperkt
Feitelijk samenwonen Nee Nee Nee Nee


Elke relatievorm heeft verschillende juridische en praktische gevolgen.